donderdag 25 april 2019
woensdag 24 april 2019
dinsdag 23 april 2019
VOORSTRAAT 67
Op de hoek van de straat: impressies
Op de hoek van de straat: impressies
“U behoort tot een uitstervend ras.”, zei ik tegen de gelaarsde, middelbare man. Deze keek me een beetje hulpeloos aan. “ U bedoelt?” Hij liep wat wankelend het terras af. “Ik hoor U de hele tijd fluiten. Dat hoor je tegenwoordig niet meer. De kunstfluiters zijn verdwenen.”
Het wantrouwen brak en hij lachte. “Ik fluit mijn hele leven al.”...
Op dat wordt ons ontluikende gesprek verstoord, door een serie knallen in de St.Jacobstraat. Een Harley-Davidson komt de hoek om en stort zich de Voorstraat in. Het motorlawaai is tot aan de Grote Breedeplaats te horen. Daar slaat de bestuurder af, om vervolgens via de Noorderhaven terug te keren om ons te laten meegenieten van zijn pk's.
De Voorstraat is de pronkstraat van Harlingen. Oldtimers, een qad en sportwagens met open dak.
Maar ook valt het mij op hoeveel honden er in de straat worden uitgelaten. Op dit moment liggen er onder de tafels van het terras 4 honden verstopt. Dit tot grote verrassing en schrik van de passerende viervoeters.
Helaas hebben de wandelaars en de fietsers geen voorrang op het kruispunt. Die krijgen ze ook niet,
van de automobilisten.
Meer weergevenHet wantrouwen brak en hij lachte. “Ik fluit mijn hele leven al.”...
Op dat wordt ons ontluikende gesprek verstoord, door een serie knallen in de St.Jacobstraat. Een Harley-Davidson komt de hoek om en stort zich de Voorstraat in. Het motorlawaai is tot aan de Grote Breedeplaats te horen. Daar slaat de bestuurder af, om vervolgens via de Noorderhaven terug te keren om ons te laten meegenieten van zijn pk's.
De Voorstraat is de pronkstraat van Harlingen. Oldtimers, een qad en sportwagens met open dak.
Maar ook valt het mij op hoeveel honden er in de straat worden uitgelaten. Op dit moment liggen er onder de tafels van het terras 4 honden verstopt. Dit tot grote verrassing en schrik van de passerende viervoeters.
Helaas hebben de wandelaars en de fietsers geen voorrang op het kruispunt. Die krijgen ze ook niet,
van de automobilisten.
Als
we het woord “schijtlijster” gebruiken, duidt dit
normaliter op een terughoudend en angstig type mens. Een “Angsthase”
zogezegd.
De
oorsprong van dit woord vinden we in de natuur. De lijster, een vrij
algemene standvogel, doorzoekt zijn territorium naar voedsel. Een
vette regenworm bijvoorbeeld. Hij (of zij) gebruikt een aantal
“uitkijkposten' een schutting bijvoorbeeld. Zodra de vogel landt,
gaat de staart omhoog en poept/piest de lijster van zich af. Deze
plekken zijn duidelijk te herkennen. De manier waarop de lijster (en
de merel) zich op het gras voortbewegen. Hippend en met de staart
omhoog zoeken ze naar wurmen en insecten.
De
sprong naar een bewering over een mens, heeft te maken met de
zegswijze “het in de broek doen van angst”
Een
schijtlijster dus.
Een
bijzondere vogel, die in de vorige eeuw, samen met o.a. de orgasmus,
door de tekenaar Peter Vos, in een klassiek kwartetspel opgenomen.
Van
de afdeling Harlingen
Naar
voren werd gebracht, dat onze Luchtmacht voornemens is “REAPERS”
aan te schaffen. Dit zijn aanvalsdrones met een uitzonderlijke
vuurkracht. De Amerikanen gebruiken ze al.
Kosten
4 tot zes miljoen euro per stuk, veel goedkoper dan de aanschaf van
een JSF (90 miljoen euro). Men zou er 4 willen bestellen.
Nederland
bereidt zich stap voor stap voor op de moderne oorlogvoering in de
21e eeuw.
Nu
zal ook duidelijk worden, waarom het parade-paard van de Luchtmacht,
Joint Strike Fighter werd genoemd. Niet omdat allerlei landen
betrokken werden bij de productie of omdat diverse Nato-landen ze
zouden aanschaffen.
Het
gaat niet om Joint, maar om Joint Strike. Door high-tech soft- en
hardware is de JSF in staat een aantal drones op sleeptouw te nemen.
De gezamenlijke vuurkracht wordt op 1 doel gericht.
Dit
heeft een vernietigende impact en resulteert in grote aantallen
burgerdoden.
Wapens,
die worden ontwikkeld, worden uiteindelijk altijd gebruikt. Tot met
de atoombom aan toe.
In
het begin van deze eeuw ontwikkelden de Amerikanen, de Moab, “the
Mother of all bombs”, duizenden tonnen explosieven. Lange tijd
bleef het stil, tot Obama besloot om hem naar Afghanistan over te
brengen. Een maand geleden gaf Donald Trump opdracht om de MOAB in te
zetten. Dit is intussen gebeurd.
De
JSF's, al dan niet met drones op sleeptouw, zullen de vernietiging
van het Midden-Oosten continueren. Daar kunnen we op wachten. De
politiek zal, uit onwetendheid of kwaadwilligheid, toestemming aan
Defensie geven om aan, welk mondiaal conflict dan ook, deel te nemen.
Het
is niet alleen zonde van het geld, maar onze vrijheden worden beknot
en militarisering neemt toe.
maandag 22 april 2019
ROOFKUNST
Tijdens
de bezetting van Europa, inclusief Rusland, hebben speciale
legereenheden in opdracht van de Nazi's de musea en de particuliere
kunstcollecties in de bezette gebieden. Na het einde van de oorlog
raakten veel schilderijen op drift. Veel belandde op de zwarte markt.
Tot op heden worden er rechtszaken gevoerd over kunstvoorwerpen door
de rechtmatige bezitters, vaak Joodse families.
Ook
voormalige koloniën beginnen zich te roeren en beseffen dat hun
historisch erfgoed elders te bekijken is.
Indonesische
studenten komen naar Leiden om hun oude archieven te bestuderen.
Van
een andere orde is de opnieuw opgelaaide discussie tussen Engeland en
Griekenland over de Elgin-marbles.
Lord
Elgin bezocht Athene toen het Parthenon op de Acropolis een urine
was, na de ontploffing van een Turks kruitmagazijn.
Elgin
kocht een aantal friezen en vervoerde ze naar Engeland, waar ze in
het British Museum worden getoond.
Dat
ging ruim honderd jaar goed tot bij de Grieken een bewustzijn
ontstond dat de marmeren beelden terug naar Athene moesten komen om
op de Acropolis te worden geplaatst. De Grieken zijn al jaren bezig
met restaureren.
Engeland
weigert.
Er
is voor betaald, aan de Turken, en daardoor zijn de Elgin-marbles
gered en Brits bezit geworden.
Een
patstelling gevoed door vergelijkbare discussies. Moet de Mona Lisa
terug maar Italië of Jeroen Bosch terug naar Nederland.
Maar
het komt ook op lokale schaal. De uitzonderlijke fibula, uit de
vroege Middeleeuwen, gevonden in Wynaldum, is te zien in het Fries
Museum en niet in het gemeentemuseum van Harlingen.
Tobbedounsers
WIKIPEDIA FRISIA Nr.20
FRIESE SPOT- EN SCHIMPNAMEN
HARLINGEN: Tobbedansers, Ringriders, Neven
Men zegt, dat arbeiders van een leerfabriek 's nachts beestenvellen in een teil legden om te weken. De volgende dag ging men die vellen treden in de teilen. Men danste als het ware in een tobbe (teil).
Dat treden vond plaats, om de wol of het haar, dat nog aan de huiden zat los te weken. Dr. Jos. Schrijnen zegt, dat de Harlinger stoffenverver als het ware te dansen stond in een tobbe.
Ook Walling Dijkstra spreekt van wollen kledingstof, die in tobben werd getreden. Het betrof hier het destijds bekende Friese- of harlinger bont.
Andere lezing: Er woonden eertijds veel wevers in Harlingen, die een bijzonder soort linnen (later katoenen) stof vervaardigden onder de naam Harnser bont. Het weven en verven gebeurde in het klein, handwerk vooral in de eigen woning, want fabrieken bestonden er in die tijd nog niet. Wanneer het linnen garen blauw geverfd was, moest het in fris, schoon water worden uitgespoeld. Dat gebeurde in grote kuipen of tobben. De verver sprong met blote voeten in de kuip en treedde het garen net zo lang, tot het spoelwater helder was.
De naam Ringriders werd vroeger ook als scheldnaam voor de Harlingers gebruikt. Dit omdat ze een afdruk van een ring op hun billen hadden. De naam komt voort uit de (veronderstelde) rijkdom van de Harlinger inwoners. De armen in de buitengebieden moesten 's nachts naar het hoeske, maar de Harlingers hadden een bedspiegel onder het bed staan, waarop ze hun behoefte konden doen.
Neven zijn lastige kleine steekmuggen. Als ze de mens steken, is dat pijnlijk en irritant door de jeuk. Met neven worden derhalve lastige lieden genoemd. Nee, ik ben een Harlinger! Dat antwoordde een tobbedanser, toen hij in Holland werd gevraagd of hij soms uit Friesland kwam.
FRANEKER:
KLOKKENDIEVEN
STERRENKIEKERS
In de Middeleeuwen hebben de Franekers Harlingen overvallen en geplunderd. Friesland ging toen gebukt onder de strijd tussen de Vetkopers, waartoe Harlingen behoorde en de Schieringers. Als buit namen ze onder andere de klokken uit de Dom van Almenum mee. Franeker voert nog steeds een stadswapen, waarop een gouden klok op een blauw veld. Johan Winkler stelt dat het stadswapen de oorsprong is van de spotnaam. Anderen beweren, dat de Franekers de klokken van het naburige Tsjum hebben gestolen.
Sterrenkiekers heten de Franekers tijdens de carnavalstijd.
De plaatselijke carnavalsvereniging heet de Sterrenkiekers en die naam heeft natuurlijk te maken met het fameuze planetarium van Eise Jeltes Eisinga.
FRIESE SPOT- EN SCHIMPNAMEN
Bronzen beeld van Bert Kiewiet
HARLINGEN: Tobbedansers, Ringriders, Neven
Men zegt, dat arbeiders van een leerfabriek 's nachts beestenvellen in een teil legden om te weken. De volgende dag ging men die vellen treden in de teilen. Men danste als het ware in een tobbe (teil).
Dat treden vond plaats, om de wol of het haar, dat nog aan de huiden zat los te weken. Dr. Jos. Schrijnen zegt, dat de Harlinger stoffenverver als het ware te dansen stond in een tobbe.
Ook Walling Dijkstra spreekt van wollen kledingstof, die in tobben werd getreden. Het betrof hier het destijds bekende Friese- of harlinger bont.
Andere lezing: Er woonden eertijds veel wevers in Harlingen, die een bijzonder soort linnen (later katoenen) stof vervaardigden onder de naam Harnser bont. Het weven en verven gebeurde in het klein, handwerk vooral in de eigen woning, want fabrieken bestonden er in die tijd nog niet. Wanneer het linnen garen blauw geverfd was, moest het in fris, schoon water worden uitgespoeld. Dat gebeurde in grote kuipen of tobben. De verver sprong met blote voeten in de kuip en treedde het garen net zo lang, tot het spoelwater helder was.
Neven zijn lastige kleine steekmuggen. Als ze de mens steken, is dat pijnlijk en irritant door de jeuk. Met neven worden derhalve lastige lieden genoemd. Nee, ik ben een Harlinger! Dat antwoordde een tobbedanser, toen hij in Holland werd gevraagd of hij soms uit Friesland kwam.
Franeker, klok Martinitoren (foto: stadsfotograaf)
FRANEKER:
KLOKKENDIEVEN
STERRENKIEKERS
In de Middeleeuwen hebben de Franekers Harlingen overvallen en geplunderd. Friesland ging toen gebukt onder de strijd tussen de Vetkopers, waartoe Harlingen behoorde en de Schieringers. Als buit namen ze onder andere de klokken uit de Dom van Almenum mee. Franeker voert nog steeds een stadswapen, waarop een gouden klok op een blauw veld. Johan Winkler stelt dat het stadswapen de oorsprong is van de spotnaam. Anderen beweren, dat de Franekers de klokken van het naburige Tsjum hebben gestolen.
Sterrenkiekers heten de Franekers tijdens de carnavalstijd.
De plaatselijke carnavalsvereniging heet de Sterrenkiekers en die naam heeft natuurlijk te maken met het fameuze planetarium van Eise Jeltes Eisinga.
zondag 21 april 2019
HET WAPEN VAN HARLINGEN (2)
In een eerder artikel over jet stadswapen ben ik ingegaan op de tempelieren kruizen en hun betekenis. Behalve deze symbolen toont wapen de “Fleur de Lis”, de Franse lelie.
Deze bloem verwijst naar een bijzondere dynastie Frankische koningen, de Merovingers. Vorsten, die op een zijspoor werden gezet door Karolingische hofmeiers.
Over de Merovingers doen diverse verhalen de ronde....
De koningen lieten hun haren groeien, waren vervuld van wijsheid en hadden helende, genezende handen.
Oorzaak hiervan lag in hun directe afstamming van Jezus Christus. Deze was mogelijk omdat Maria Magdalena, na de kruisiging, naar Zuid-Frankrijk was gevlucht. Ze was toen zwanger en droeg het kind van Jezus.
Maria Magdalena bracht een meisje ter wereld, genaamd Sara. Zij is de stammoeder van de Merovingers en legt de basis voor de instandhouding van de bloedlijn van Jezus.
Het zijn de Merovingers, die de Friezen onder Rollo versloegen. Vanaf dat moment is Friesland, tot de Lauwers. Merovingisch gebied.
Meer weergevenDeze bloem verwijst naar een bijzondere dynastie Frankische koningen, de Merovingers. Vorsten, die op een zijspoor werden gezet door Karolingische hofmeiers.
Over de Merovingers doen diverse verhalen de ronde....
De koningen lieten hun haren groeien, waren vervuld van wijsheid en hadden helende, genezende handen.
Oorzaak hiervan lag in hun directe afstamming van Jezus Christus. Deze was mogelijk omdat Maria Magdalena, na de kruisiging, naar Zuid-Frankrijk was gevlucht. Ze was toen zwanger en droeg het kind van Jezus.
Maria Magdalena bracht een meisje ter wereld, genaamd Sara. Zij is de stammoeder van de Merovingers en legt de basis voor de instandhouding van de bloedlijn van Jezus.
Het zijn de Merovingers, die de Friezen onder Rollo versloegen. Vanaf dat moment is Friesland, tot de Lauwers. Merovingisch gebied.
WIST
U DIT?
ALEXANDER
DE GROTE
Bijna
een halve eeuw nadat het was voltooid door beeldhouwer Yannis Pappas
en na ruim een kwart eeuw discussie heeft Athene dan eindelijk een
bronzen beeld van Aleander de Grote.
Burgemeester
Gorgios Kaminis heeft het drieeneenhalve meter hoge beeld van
Alexander op zijn strijdros Bucephalus onthuld.
SOMETHING
TO THINK ABOUT
De
Nederlandse Spoorwegen vervoerden, tegen een riante vergoeding
tienduizenden Joden, zigeuners en Sinti per trein naar Westerbork
Waarna transport naar de vernietigingskampen volgde.
De Amerikaanse autofabrikant Ford leverde 1/3 van de militaire vrachtwagens, die in de 2e Wereldoorlog door het Duitse leger werden gebruikt.
Na
de capitulatie van Nazi-Duitsland vluchtten duizenden Nazi-aanhangers
naar Zuid-Amerika. Dit gebeurde met steun van het Rode Kruis en de
RK-kerk, die vluchtroutes voor deze, vaak gezocht als
oorlogsmisdadigers, Nazis verzorgde. Vervoer was er ook per
vliegtuig.
De
KLM speelde hierbij een belangrijke rol.
zaterdag 20 april 2019
vrijdag 19 april 2019
VERVUILING
wat
we onszelf en de wereld aandoen
Radio-actieve
vervuiling verdwijnt niet en accumuleert spontaan.
Tijdens
de Tweede Wereldoorlog zijn er, boven Japan, twee atoombommen tot
ontploffing gebracht. De VS voerde twee testen uit.
Na
de oorlog zijn er door Rusland, Frankrijk, VS, China, Noord-Korea
e.a. tientallen tests gedaan.
De
atoomindustrie produceert wereldwijd radio-activiteit en materiaal.
Verarmd uranium wordt in de wapenindustrie gebruikt en komt d.m.v.
Patronen in de atmosfeer en de grond terecht. In Irak worden
disproportioneel veel mismaakte en gehandicapte kinderen geboren. De
straling is zodanig geworden, dat het de gezondheid aantast.
Tsjernobyl
en Fukusjima vervuilen hun omgeving nog steeds.
Het
al maar toenemende afval moet duizenden jaren, diep onder grond
worden opgeslagen en bewaakt.
Toch
presenteert de atoomindustrie in de klimaatdiscussie zich als
alternatief en bouwen ze over de hele wereld nieuwe installaties. Met
de dreiging van het gebruik van atoomwapens in lokale oorlogen, ligt
een stijging van de omgevingsstraling voor de hand. De bedreiging
voor de gezondheid zal toenemen.
Radio-actieve
vervuiling verdwijnt niet en accumuleert spontaan.
DE
GESCHIEDENIS VAN HARLINGEN
DE
WATERWEG NAAR FRANEKER
Het
oudste bericht over een waterweg tussen Franeker en Harlingen is van
17 maart 1456, wanneer beide steden en Franekeradeel accorderen om de
"zeilroede van Franeker tot Harnsera tot aen Almatille te
slatten en met tenen rijshout te beschoeien". De vaart moet zo
wijd gemaakt worden dat een rijnschip erdoor kan varen uitwaarts naar
zee.
Volgens een opgave van kerkeigendommen in het Beneficiaalboek blz. 262 (28 dec. 1543) was Almatille een brug welke lag over het Franekereind voor de, latere, Lammert Warnerssteeg. Opmerkelijk is in de akte de clausule dat bij verzaken van de onderhoudsplicht de schuldige partij twee tonnen Koyts of Hamburger bier aan de contractanten moet leveren.
Het document eindigt met de mededeling dat het moet zijn voorzien van zegels van de heer Ulbodus, pastoor te Almenum, de heer Henricus vicarius en de heer Petrus vicarius.
De eerste trekschuit
In het Hannemahuis is een zilveren sieradenkistje te zien, met in het deksel de volgende inscriptie:
"Claes Jurriens Fontein heeft getrout 1646 den 30e Maert op 't raethuis tot Harlingen, Antje Reinders Jeddema. Hij heeft haer van Leuwerden gehaelt met de eerste trekschuit den 29e Maert op een Paaschdag eer dat de trekschepen aen 't varen waren, alsoo de Magistraet van Harlingen hem de trekschuit leende en zelfs de paerden daertoe keurde. Het was doe uitermate mooi weder, en also nooit in Friesland een trekschuit was geweest, so was de trekweg als met menschen besait. Dit kistje heeft hij haar op trou gegeven".
De totstandkoming van de Trekweg was voor het vracht- en personenvervoer een belangrijke verbetering, er kon nu met weinig of geen wind gevaren worden op vaste tijden. Tot 14 oktober 1863, toen de Spoorweg tussen Harlingen en Leeuwarden geopend werd. De dagen van de passagierstrekschuit waren hiermee geteld. De oorspronkelijke functie van het jaagpad verviel hierdoor ook, want de vrachtschippers liepen doorgaans zelf in het zeel.
Bijna 400 jaar Koningsbuurt
Als buurtnaam komt de naam voor het eerst voor in een akte d.d. 15 februari 1588, waarin Roelff Frises uit Harlingen twee kamers koopt op de "Conincx buijren". De volledige naam van Conincx is te vinden in het proclamatieboek van het rechterlijke archief van Franekeradeel, Hoobe Reijns van Harlingen koopt dan "Vier pondematen landt nevens Cornelis Conincx tichelwerk, de Franeker Vaert ten noorden". Nu waren aan de Trekvaart meerdere tichelwerken, maar het zal vrijwel zeker het tichelwerk zijn geweest dat Henk Kreger in zoëven genoemd boek als nr. 81 aangeeft.
De kleiverwerkende industrie�n aan de Trekvaart moeten in de (late) middeleeuwen al bestaan hebben. In het z.g. register van aanbreng voor belastingheffing uit 1511 is al sprake van vertichelde landen onder Midlum, waaronder 10 pondematen 't welck verdorven is, daer die steenoven op staet.
Dirck Gerbrandts zn. van Aeluwe Saete geeft in 1546 op: "Een ende twintich pondematen nije landt op ende uyt die tichelers landen" Het land is dus dan weer hercultiveerd.
De vele tichelwerken rondom Harlingen (aan de Bolswardervaart stonden ze ook) zijn vrijwel altijd eigendom van welgestelde Harlingers geweest. Kreger situeert langs de voormalige Trekvaart 12 stuks. De encyclopedie van Friesland doet melding van totaal 30 tichelwerken in de gehele provincie in 1862 met totaal 910 werknemers. Er zullen dus doorgaans 350 werknemers op de Harlinger tichelwerken gearbeid hebben.
Voor zover het nog is na te gaan was daarvan het Conincx tichelwerk het eerste dat aan de zuidzijde van de Trekvaart stond.
Cornelis Conincx was in het laatste kwart van de 16e eeuw stadssecretaris van Harlingen. In deze functie treedt hij op 20 februari 1574 voor het Hof van Friesland als getuige op. Voor hetzelfde Hof wordt hij op 15 juli 1575 beëdigd als curator over de kinderen van Taeke Nannings zn. Tot taak van de 16e eeuwse stadssecretaris behoorde o.a. het bijhouden van de weesrekeningboeken.
Volgens een opgave van kerkeigendommen in het Beneficiaalboek blz. 262 (28 dec. 1543) was Almatille een brug welke lag over het Franekereind voor de, latere, Lammert Warnerssteeg. Opmerkelijk is in de akte de clausule dat bij verzaken van de onderhoudsplicht de schuldige partij twee tonnen Koyts of Hamburger bier aan de contractanten moet leveren.
Het document eindigt met de mededeling dat het moet zijn voorzien van zegels van de heer Ulbodus, pastoor te Almenum, de heer Henricus vicarius en de heer Petrus vicarius.
De eerste trekschuit
In het Hannemahuis is een zilveren sieradenkistje te zien, met in het deksel de volgende inscriptie:
"Claes Jurriens Fontein heeft getrout 1646 den 30e Maert op 't raethuis tot Harlingen, Antje Reinders Jeddema. Hij heeft haer van Leuwerden gehaelt met de eerste trekschuit den 29e Maert op een Paaschdag eer dat de trekschepen aen 't varen waren, alsoo de Magistraet van Harlingen hem de trekschuit leende en zelfs de paerden daertoe keurde. Het was doe uitermate mooi weder, en also nooit in Friesland een trekschuit was geweest, so was de trekweg als met menschen besait. Dit kistje heeft hij haar op trou gegeven".
De totstandkoming van de Trekweg was voor het vracht- en personenvervoer een belangrijke verbetering, er kon nu met weinig of geen wind gevaren worden op vaste tijden. Tot 14 oktober 1863, toen de Spoorweg tussen Harlingen en Leeuwarden geopend werd. De dagen van de passagierstrekschuit waren hiermee geteld. De oorspronkelijke functie van het jaagpad verviel hierdoor ook, want de vrachtschippers liepen doorgaans zelf in het zeel.
Bijna 400 jaar Koningsbuurt
Als buurtnaam komt de naam voor het eerst voor in een akte d.d. 15 februari 1588, waarin Roelff Frises uit Harlingen twee kamers koopt op de "Conincx buijren". De volledige naam van Conincx is te vinden in het proclamatieboek van het rechterlijke archief van Franekeradeel, Hoobe Reijns van Harlingen koopt dan "Vier pondematen landt nevens Cornelis Conincx tichelwerk, de Franeker Vaert ten noorden". Nu waren aan de Trekvaart meerdere tichelwerken, maar het zal vrijwel zeker het tichelwerk zijn geweest dat Henk Kreger in zoëven genoemd boek als nr. 81 aangeeft.
De kleiverwerkende industrie�n aan de Trekvaart moeten in de (late) middeleeuwen al bestaan hebben. In het z.g. register van aanbreng voor belastingheffing uit 1511 is al sprake van vertichelde landen onder Midlum, waaronder 10 pondematen 't welck verdorven is, daer die steenoven op staet.
Dirck Gerbrandts zn. van Aeluwe Saete geeft in 1546 op: "Een ende twintich pondematen nije landt op ende uyt die tichelers landen" Het land is dus dan weer hercultiveerd.
De vele tichelwerken rondom Harlingen (aan de Bolswardervaart stonden ze ook) zijn vrijwel altijd eigendom van welgestelde Harlingers geweest. Kreger situeert langs de voormalige Trekvaart 12 stuks. De encyclopedie van Friesland doet melding van totaal 30 tichelwerken in de gehele provincie in 1862 met totaal 910 werknemers. Er zullen dus doorgaans 350 werknemers op de Harlinger tichelwerken gearbeid hebben.
Voor zover het nog is na te gaan was daarvan het Conincx tichelwerk het eerste dat aan de zuidzijde van de Trekvaart stond.
Cornelis Conincx was in het laatste kwart van de 16e eeuw stadssecretaris van Harlingen. In deze functie treedt hij op 20 februari 1574 voor het Hof van Friesland als getuige op. Voor hetzelfde Hof wordt hij op 15 juli 1575 beëdigd als curator over de kinderen van Taeke Nannings zn. Tot taak van de 16e eeuwse stadssecretaris behoorde o.a. het bijhouden van de weesrekeningboeken.
- Cornelis
Conincx overleed 10 april 1597. In een akte van 2 oktober 1589 komt
naar voren dat Conicx in dat jaar dijkgraaf van de vijfdelen was. Op
de lijst van Harlingen burgemeesters, samengesteld door F.E. van
Ruijven, komt hij als zodanig niet voor, consul zal waarschijnlijk
als raadgever bedoeld zijn.
- Conincx
was gehuwd met Bauck Sytses, zij woonden aan de N.-zijde van de Gr.
Bredeplaats, thans nr. 31.
- Veel
straten en stegen hebben een persoonsnaam als naamgever, maar een
gehele buurt, de Koningsbuurt, zal minder vaak voorkomen.
- Een 16e eeuwse stadssecretaris-steenfabrikant kreeg de eer.
- Bron: Internet
VOORSTRAAT 67
Op de hoek van de straat: impressies.
Op de hoek van de straat: impressies.
Ik ben Harlinger omdat ik het geluk heb om binnen haar stadsgrenzen te wonen en er dus dagelijks van kan genieten. Bijna 16 jaar al en nog steeds herinner ik me de eerste blik op de Zoutsloot, bij zonsondergang. “Dat ik hier mag wonen, verzuchtte ik.”
Dat gevoel heb ik nog steeds als ik bij de Leeuwenbrug op een bank zit en uitkijk over de Noorderhaven met haar monumentale panden, patrizierswoningen en pakhuizen of door de ...Engelse tuin loop. Een naam, die niet meer past omdat de beplanting is aangepast. Harlingen is uniek, de oude binnenstad is uitgebreide verzameling van bouwstijlen, functies en architectuur. Geen gebouw is hetzelfde met zorg gebouwd en onderhouden.
Toch hangt er een grauwsluier over de stad. Het is een kleurloos museum, waarvan een groot deel van de schilderijen is afgeplakt en verborgen.
Groen en wit overgeschilderde bovenlichten, verborgen gevelornamenten en historische details. De panden verzinken in vergetelheid en er is geen kleur te zien.
Ik roep op tot initiatieven om dit te veranderen en de binnenstad meer smoel te geven en haar werkelijke schoonheid zichtbaar te maken.
Gemeenschappelijke inspanningen zouden de oude stad Herlinghe om kunnen toveren tot een “plaatje” waarin het goed toeven is. Voor toeristen, maar vooral voor de eigen inwoners, jong en oud. Schoonheid verveelt nooit.
Dat gevoel heb ik nog steeds als ik bij de Leeuwenbrug op een bank zit en uitkijk over de Noorderhaven met haar monumentale panden, patrizierswoningen en pakhuizen of door de ...Engelse tuin loop. Een naam, die niet meer past omdat de beplanting is aangepast. Harlingen is uniek, de oude binnenstad is uitgebreide verzameling van bouwstijlen, functies en architectuur. Geen gebouw is hetzelfde met zorg gebouwd en onderhouden.
Toch hangt er een grauwsluier over de stad. Het is een kleurloos museum, waarvan een groot deel van de schilderijen is afgeplakt en verborgen.
Groen en wit overgeschilderde bovenlichten, verborgen gevelornamenten en historische details. De panden verzinken in vergetelheid en er is geen kleur te zien.
Ik roep op tot initiatieven om dit te veranderen en de binnenstad meer smoel te geven en haar werkelijke schoonheid zichtbaar te maken.
Gemeenschappelijke inspanningen zouden de oude stad Herlinghe om kunnen toveren tot een “plaatje” waarin het goed toeven is. Voor toeristen, maar vooral voor de eigen inwoners, jong en oud. Schoonheid verveelt nooit.
Bijgaande foto illustreert het bovenstaande
donderdag 18 april 2019
VOORSTRAAT 67
Op de hoek van de straat; Impressies
Op de hoek van de straat; Impressies
Almenum is historisch gezien vele malen ouder dan Harlingen. De Berg werd allengs over vleugeld door de stad. Geld was op Almenum schaars in tegenstelling tot de rijkdom van de groeiende handelsnederzetting met een haven, Herlinghe.
In de 16e eeuw kocht Harlingen van de Spaanse Koning Philips ii het persoonlijke bezit Almenum. Ook hier moest “cash” een aanzienlijk bedrag worden betaald....
In 1234 verkreeg Harlingen stadsrechten. Ook hiervoor moest worden betaald. Waarschijnlijk een vorst uit het Heilige Roomse Rijk.
Met deze rechten verwierf de stad het recht om munten en penningen te slaan, markten te houden (o.a. Michaelmarkten), eigen rechtspraak te voeren en de stad te ommuren. In de 17e eeuw was Harlingen een vestingstad en beschermde haven. Het werd, na Dokkum, de zetel van de Fries-Groningse Admiraliteit.
De stad was omringd door hoge muren en bewapende dwingers, (water-)poorten en bruggen. De verdedigingswerken hadden hun zwaartepunt in “het Blockhuis”, een dwangburcht aangelegd door bezetters om de stad, in tijden van oproer, onder de duim te houden.
1234, een markant getal. Voer voor numerologen. Ouder dan Leeuwarden, Franeker of Amsterdam. Een tweede jaartal dat eruit springt, is het jaar 777 (driemaal heilig).
Het jaar waarin de eerste, houten, Michaelkerk wordt gebouwd en gesticht. Tot op heden de oudste christelijke plek, meer dan duizend jaar christelijke, katholieke en protestantse erediensten. Volle kerken.
Het hout voor de koorkerk kwam van de bomen van het “Heilige Woud” van de Friezen, die een natuurgeloof aanhingen en er zelfs een bomenhoroscoop op na hielden. De naam “Almenum” verwijst hier nog naar. Almenum, Begroeide Hoogte. Dit alles op last van Karel de Grote en uitgevoerd door een “zetbaas” genaamd Gustav.
Meer weergevenIn de 16e eeuw kocht Harlingen van de Spaanse Koning Philips ii het persoonlijke bezit Almenum. Ook hier moest “cash” een aanzienlijk bedrag worden betaald....
In 1234 verkreeg Harlingen stadsrechten. Ook hiervoor moest worden betaald. Waarschijnlijk een vorst uit het Heilige Roomse Rijk.
Met deze rechten verwierf de stad het recht om munten en penningen te slaan, markten te houden (o.a. Michaelmarkten), eigen rechtspraak te voeren en de stad te ommuren. In de 17e eeuw was Harlingen een vestingstad en beschermde haven. Het werd, na Dokkum, de zetel van de Fries-Groningse Admiraliteit.
De stad was omringd door hoge muren en bewapende dwingers, (water-)poorten en bruggen. De verdedigingswerken hadden hun zwaartepunt in “het Blockhuis”, een dwangburcht aangelegd door bezetters om de stad, in tijden van oproer, onder de duim te houden.
1234, een markant getal. Voer voor numerologen. Ouder dan Leeuwarden, Franeker of Amsterdam. Een tweede jaartal dat eruit springt, is het jaar 777 (driemaal heilig).
Het jaar waarin de eerste, houten, Michaelkerk wordt gebouwd en gesticht. Tot op heden de oudste christelijke plek, meer dan duizend jaar christelijke, katholieke en protestantse erediensten. Volle kerken.
Het hout voor de koorkerk kwam van de bomen van het “Heilige Woud” van de Friezen, die een natuurgeloof aanhingen en er zelfs een bomenhoroscoop op na hielden. De naam “Almenum” verwijst hier nog naar. Almenum, Begroeide Hoogte. Dit alles op last van Karel de Grote en uitgevoerd door een “zetbaas” genaamd Gustav.
DE GESCHIEDENIS VAN HARLINGEN
HET MYSTERIE VAN DE TEMPELIEREN (2)
HET MYSTERIE VAN DE TEMPELIEREN (2)
In 1307 wordt het grootste deel van de Franse Tempelieren opgepakt, berecht en veroordeeld. Filips de Schone had hoge schulden bij de orde, maar verwachte de Tempelierenschat buit te maken. De landerijen, molens en boerderijen vervielen aan de concurrent, de Johannieter-orde.
Maar een fanatieke zoektocht van de mannen van de koning leverde niets op. De schat was verdwenen, net als de Tempelierenvloot, die La Ro...
Maar een fanatieke zoektocht van de mannen van de koning leverde niets op. De schat was verdwenen, net als de Tempelierenvloot, die La Ro...
woensdag 17 april 2019
NEDERLAND
EN NATUUR
Staatsbosbeheer
heeft in totaal 1745 edelherten afgeschoten in de
Oostvaardersplassen. Tussen 10 december en 1 april schoten de
boswachters en jagers de herten dood. Van de 1745 herten waren er 8
gewond. Vlees van 1235 edelherten is ter consumptie aangeboden. Het
doel is een populatie van 490 herten te handhaven in het
natuurgebied. Om dat te bereiken hadden er 1800 herten moeten worden
gedood. Vanaf 1 september wordt het jachtseizoen weer geopend.
dinsdag 16 april 2019
NEDERLAND EN
NATUUR
Vanwege de
natuur moet de gemeente Den Bosch een halfjaar wachten met het
aanpakken van de konijnenoverlast op de Maasboulevard. Wanneer de
dieren aan het paren zijn, mag er niet worden ingegrepen. Dat is
wettelijk vastgelegd.
Inmiddels
loopt het aan het begin van de boulevard aardig vol met knaagdieren.
De beestjes graven onder het straatwerk waardoor de klinkers
wegzakken, zo meldt Omroep Brabant. Naar verwachting kan er pas vanaf
september worden ingegrepen.
DE GESCHIEDENIS VAN HARLINGEN
HET MYSTERIE VAN DE TEMPELIEREN
HET MYSTERIE VAN DE TEMPELIEREN
Van het Harlinger stadswapen verwijst 50%, door middel van Tempelierkruisen, naar de verdwenen Middeleeuwse ridderorde en de kleur rood werd ook door hen gebruikt.
Deze militaire monniken waren tot omstreeks 1300 actief in het Heilige Land. Zij vormden de kern van de christelijke heersers in hun strijd tegen de Islamitische leiders, zoals de beroemde legeraanvoerder Saladin. Het waren geharnaste ridders te paard, d...ie ook bepantserd waren, die eendrachtig de vijandelijke linies bestormden. Ze zijn te vergelijken met een Duitse tankdivisie in de Tweede Wereldoorlog. Lange tijd leken ze onoverwinnelijk en hielden ze het christelijke koninkrijk Jeruzalem in stand.
Het succes van de orde leverden hen niet alleen veel prestige op, maar ook rijkdom. Vorsten schonken hen landerijen. Toegetreden adellijke recruten stonden al hun bezit af. De “arme ridders van Christus” werden schatrijk en leenden de machthebbers veel geld. Ook investeerden ze in allerlei vormen van industrie en nijverheid.
In 1307 wordt de Orde door de Franse koning en de Paus opgerold. Op vrijdag de 13e werden meer dan 2000 Tempelridders van hun bed gelicht. Filips de Schone beschuldigde hen van ketterij en sleepte ze voor de Inquisitie. Na uitgebreide en gruwelijke marteling bekende het merendeel zich schuldig te hebben aan sodomie, blasfemie en duivelaanbidding. Er werd op het kruis gespuugd en er was fysiek contact tijdens inwijdingen.
Een groot aantal eindigde op de brandstapel, waaronder Jacques de Molay, de laatste grootmeester van de Tempelridders. De naam verwijst naar de Tempel van Salomo, waar de eerste ridders hun tenten opsloegen.
Deze militaire monniken waren tot omstreeks 1300 actief in het Heilige Land. Zij vormden de kern van de christelijke heersers in hun strijd tegen de Islamitische leiders, zoals de beroemde legeraanvoerder Saladin. Het waren geharnaste ridders te paard, d...ie ook bepantserd waren, die eendrachtig de vijandelijke linies bestormden. Ze zijn te vergelijken met een Duitse tankdivisie in de Tweede Wereldoorlog. Lange tijd leken ze onoverwinnelijk en hielden ze het christelijke koninkrijk Jeruzalem in stand.
Het succes van de orde leverden hen niet alleen veel prestige op, maar ook rijkdom. Vorsten schonken hen landerijen. Toegetreden adellijke recruten stonden al hun bezit af. De “arme ridders van Christus” werden schatrijk en leenden de machthebbers veel geld. Ook investeerden ze in allerlei vormen van industrie en nijverheid.
In 1307 wordt de Orde door de Franse koning en de Paus opgerold. Op vrijdag de 13e werden meer dan 2000 Tempelridders van hun bed gelicht. Filips de Schone beschuldigde hen van ketterij en sleepte ze voor de Inquisitie. Na uitgebreide en gruwelijke marteling bekende het merendeel zich schuldig te hebben aan sodomie, blasfemie en duivelaanbidding. Er werd op het kruis gespuugd en er was fysiek contact tijdens inwijdingen.
Een groot aantal eindigde op de brandstapel, waaronder Jacques de Molay, de laatste grootmeester van de Tempelridders. De naam verwijst naar de Tempel van Salomo, waar de eerste ridders hun tenten opsloegen.
Ook in Harlingen zal er een vertegenwoordiging van de Tempelieren een kantoor hebben gehad. Een belangrijk gegeven hierbij is, dat de Tempelridders de voorkeur gaven aan robuuste en imponerende paarden. De Arabieren kozen hun paarden om de snelheid en elegantie. De Orde wilden robuuste paarden, die in de veldslag hun mannetje stonden, trouw en leergierig. Hun oog viel op het Friese paard.
Deze paarden werden hier gefokt en door schepen naar het Midden-Oosten vervoerd. Harlingen was de enige Friese zeehaven en zal er dus een hoofdrol hebben gespeeld.
Ridders hadden drie paarden; twee Friese en een lastdier.
Bij een omvang van meer dan 1000 ridders, hadden de ridders behoefte aan een continue toestroom. Uit Harlingen. Na 1307 zijn de Friese ridders waarschijnlijk ondergronds gegaan. Hun tradities en regels hebben een plek gevonden in de Vrijmetselarij.
Deze paarden werden hier gefokt en door schepen naar het Midden-Oosten vervoerd. Harlingen was de enige Friese zeehaven en zal er dus een hoofdrol hebben gespeeld.
Ridders hadden drie paarden; twee Friese en een lastdier.
Bij een omvang van meer dan 1000 ridders, hadden de ridders behoefte aan een continue toestroom. Uit Harlingen. Na 1307 zijn de Friese ridders waarschijnlijk ondergronds gegaan. Hun tradities en regels hebben een plek gevonden in de Vrijmetselarij.
maandag 8 april 2019
zondag 7 april 2019
WONEN EN WERKEN IN EEN VESTINGSTAD (19e eeuw)
Harlingen kende een uitgebreide groep handwerkslieden; de timmerlui, steenhouwers, scheepsbouwers, zeepzieders en zoutverwerkers. Ook kaarsenmakers en lakenververs. Door gilden geleide vakgebieden. Kwaliteit gegarandeerd.
Onder deze stabiele groep “bungelden” de losse arbeiders en werklozen. Hier heerste armoede, verpaupering en waren de hygiënische omstandigheden erbarmelijk. Zij bewoonden de stegen tussen de Voorstraat, de Schri...
Onder deze stabiele groep “bungelden” de losse arbeiders en werklozen. Hier heerste armoede, verpaupering en waren de hygiënische omstandigheden erbarmelijk. Zij bewoonden de stegen tussen de Voorstraat, de Schri...
BEROEMDE
HARLINGERS
Tjerk
Hiddesz de Vries, luitenant-admiraal
van Friesland. Daarvoor schipper en lid van de Harlinger vroedschap.
Gesneuveld in 1666 in een zeeslag tegen de Engelsen. Begraven in de
Michaelkerk. Zijn graf is bij de nieuwbouw verloren gegaan, net als
het graf van Auke Stellingwerf.
Simon
Stijl, geboren op 25 februari
1731. Medicijnen studie aan de universiteit van Franeker en
vervolgens arts in Harlingen. Geliefd bij de armen van de stad en
voorvechter van volksonderwijs. Dichter, geschiedschrijver en
patriot. Afgevaardigde naar de Staten-Generaal. Hij overleed in 1804.
Wybe
Adam, uitvinder van de
kabelluchtbaan. Door hem gebruikt bij de aanleg van de wallen en
bastions van Dantzig in 1644.
Jacob
Radsma, horloge- en
klokkenmaker te Harlingen.
vrijdag 5 april 2019
woensdag 3 april 2019
ACTIEMEMO
Op beton kan niets groeien.
In luchtkastelen kun je niet wonen.
In een nachtmerrie kun je niet leven....
Zonder stilte, kun je miet spreken.
Zonder groen kun je niet ademen.
In luchtkastelen kun je niet wonen.
In een nachtmerrie kun je niet leven....
Zonder stilte, kun je miet spreken.
Zonder groen kun je niet ademen.
We willen leven in een stad voor jong en oud.
We willen onze stad terug en we willen er hard voor werken. Realiseren van schoonheid, groen, kleuren, reinheid, rust, veiligheid, attractief en uitdagend voor iedereen.
We willen onze stad terug en we willen er hard voor werken. Realiseren van schoonheid, groen, kleuren, reinheid, rust, veiligheid, attractief en uitdagend voor iedereen.
HARLINGEN is een unieke plek on te leven, te wonen en te werken. Een stad om in op te groeien en oud in te worden.
Die interactie en dynamiek moet weer terug komen in de stad en de dorpen.
Die interactie en dynamiek moet weer terug komen in de stad en de dorpen.
WAAR BEGIN JE DAN MEE?
JUIST, MET OPRUIMEN.
Maar dan niet alleen denken aan zwerfvuil en plastic.
Maar ook de kleurloosheid, monotonie. Overdaad aan borden, autodominantie en grauwe vlakken.
Harlingen is een prachtige (museum-) stad, waarvan de meeste bezienswaardigheden worden verstopt, vergeten en overgeschilderd.
Dit is ook opruimen. Verwijderen van de stof van het verleden.
JUIST, MET OPRUIMEN.
Maar dan niet alleen denken aan zwerfvuil en plastic.
Maar ook de kleurloosheid, monotonie. Overdaad aan borden, autodominantie en grauwe vlakken.
Harlingen is een prachtige (museum-) stad, waarvan de meeste bezienswaardigheden worden verstopt, vergeten en overgeschilderd.
Dit is ook opruimen. Verwijderen van de stof van het verleden.
EEN
MOLEN KOST GELD
Maar
er is al wel voor gepaard.
De
Duitse bezetter heeft onze laatste molen, de Bazuin, af laten breken.
Het was een herkenningspunt voor de Geallieerde vliegeniers. Na de
oorlog is hier compensatie voor betaald (ruim 3000 gulden). Ook de
Michaelkerk is gecompenseerd. Daar werden de klokken in beslag
genomen, ten behoeve van de oorlogsindustrie.
De
gesloopte delen van de Bazuin werden opgeslagen en na de oorlog door
de gemeente verkocht. Opbrengst (geschat), 3000 gulden.
In
de vorige eeuw is er een grote collecte gehouden. Doel: de herbouw
van de Bazuin. De opbrengst is mij onbekend, maar het geld is
verdwenen. Er zou een molen met bed en breakfast moeten komen. Niets
meer van gehoord.
We
zijn een eeuw verder en nog steeds is er geen molen.
Ik
ben van mening dat dit wel moet gebeuren. Het zou een
leerervaringsproject moeten worden, zodat kennis en kunde niet
verloren gaat. Plaats: Westerzeediek. Een prachtige aanvulling op het
Harlinger stadsprofiel.
STRAFBAAR
IN NEDERLAND
Vrouwen
en kinderen wegsmokkelen uit de puinhopen van het Kalifaat naar min
of meer veilige gebieden in Idlib in West-Syrie is verboden en
strafbaar.
Zelfs
een man vol goede bedoelingen due eenmalig 90 euro overmaakte naar
zijn zwangere schonzusje in IS-gebied, kreeg van de rechter een
vooorwaardelijke gevangenisstraf.
Je
kunt immers niet controleren waar het geld aan wordt uitgegeven, laat
Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid weten. Of
het wordt besteed aan een reis naar veilig gebied of om het door te
sluizen ten behoeve van de strijd.
Menselijkheid
is Nederland verdwenen.
dinsdag 2 april 2019
VOORSTRAAT 67
2 uur en op het terras met Kaiserwetter. Carmen is terug in de bediening, prachtig opgemaakt als een Japanse mime-speelster. Het is de eerste mooie dag van maart en bijna de laatste.
Waarom is dit kruispunt een “hotspot”, met een grote aantrekkingskracht en uitstraling? Omdat al duizenden jaren hier mensen er gebruik van maakten. Dat was al ten tijde van de Romeinen, tijdens de Middeleeuwse markten en marsen van socialistische arbeiders. Hier heeft een grote br...ug gelegen, die het water van de Voorstraat, overspande.
Bestuurders hebben in het verleden besloten om het grootste deel van het water te dempen en de brug verdween.
Een standbeeld van Anton Wachter markeert deze plek, maar weggemoffeld tegen de achtergrond blijft het ongezien. Ongezien een ongelezen. Vestdijk leidt een sluimerend bestaan en wordt door weinigen gelezen.
“Hij schreef sneller dan God kon lezen.”, schreef A Roland Holst en tijdgenoten zagen in hem een toekomstige Nobelprijs-winnaar. Het is er niet van gekomen. Profeten worden niet in de eigen stad geeerd.
Ook Simon Vestdijk heeft hier gelopen. Hij heeft vlakbij aan de Voorstraat gewoond. Maar niet voor lang. Vestdijk ging in Amsterdam studeren en is nooit meer in Harlingen (zijn Lahringen) teruggekeerd.
Waarom is dit kruispunt een “hotspot”, met een grote aantrekkingskracht en uitstraling? Omdat al duizenden jaren hier mensen er gebruik van maakten. Dat was al ten tijde van de Romeinen, tijdens de Middeleeuwse markten en marsen van socialistische arbeiders. Hier heeft een grote br...ug gelegen, die het water van de Voorstraat, overspande.
Bestuurders hebben in het verleden besloten om het grootste deel van het water te dempen en de brug verdween.
Een standbeeld van Anton Wachter markeert deze plek, maar weggemoffeld tegen de achtergrond blijft het ongezien. Ongezien een ongelezen. Vestdijk leidt een sluimerend bestaan en wordt door weinigen gelezen.
“Hij schreef sneller dan God kon lezen.”, schreef A Roland Holst en tijdgenoten zagen in hem een toekomstige Nobelprijs-winnaar. Het is er niet van gekomen. Profeten worden niet in de eigen stad geeerd.
Ook Simon Vestdijk heeft hier gelopen. Hij heeft vlakbij aan de Voorstraat gewoond. Maar niet voor lang. Vestdijk ging in Amsterdam studeren en is nooit meer in Harlingen (zijn Lahringen) teruggekeerd.
Hier woonde Simon Vestdijk ook (Zuidoostersingen)
maandag 1 april 2019
DEGESCHIEDENIS VAN FRIESLAND
De strijd tegen de Saracenen
De strijd tegen de Saracenen
Na de dood van Mohammed overspoelden bekeerde Arabische hordes de bekende Klassieke wereld: Palestina, Syrië, Egypte en Noord-Afrika. Marokko werd onder de voet gelopen. Nu scheidde de straat van Gibraltar hen van Europa. In het jaar 711 trokken 7000 Saraceense Moren over.
Wat een verkenningsexpeditie had moeten worden, werd een zegetocht. De regerende Visigoten, die hier tijdens de Grote Volksverhuizing terecht waren ...gekomen, waren geen partij voor de islamitische ruiterij. Binnen korte tijd hadden ze het gehele Iberische schiereiland in handen. Een islamitische enclave in Europa.
Maar de drang naar het Noorden bleef en de strijd met de Franken in Aquitanië (Zuidelijk Frankrijk, met een eigen koning) laaide op. Het land werd gebrandschat, dorpen platgebrand en oogsten vernield. De Moren belegerden Toulouse.
Uiteindelijk besloot hofmeier Karel Martel om in te grijpen.
Moorse troepen probeerden de Loire te bereiken en het Franse hartland te attaqueren. Hij verzamelde zijn leger, de mannen hadden buiten de oogsttijd militaire training ondergaan. Ze hadden vooral geoefend met het opwerpen van muren van schilden (¾ lagen hoog) om de superieure ruiterij af te weren.
In 731 liet Karel zijn kamp opslaan bij Poitiers en wachtte af. Kleine groepen moslims verschenen, totdat de hoofdmacht 30.000 man sterk was. De geharnaste cavalerie stormde vooruit. Maar werden opgevangen door een “onneembare muur van ijs”. De Moren werden teruggeworpen maar nog 2 keer werden de Saracenen terug. Aan het einde van dag sloeg de invaller op de vlucht, terug naar het Spaanse thuisland. Ze bleven er aan de macht tot 1492, toen Granada, als het laatste Moorse koninkrijk viel.
Karel Martel trok na Poitiers naar het Noorden. In 733 versloeg hij de Friezen onder koning Rollo bij de Boarne. Friesland tot de Louwers behoorde nu tot het Frankisch rijk.
Zo raakten Friezen ook bij de strijd met de Saracenbetrokken. Indien nodig kon Karel Martel, Friese soldaten oproepen en onder zijn bevel nemen. In plaatselijke naam, die opduikt is Herilo. Hij wordt door de paus beloond voor zijn heldendaden. Tijdens een ceremone in Rome krijgt hij een bewerkt kistje, met daarin een botje (waarschijnlijk een vingerkootje) dat ooit had toebehoord aan 3e eeuwse geheiligde martelaar, St Magnus.
Bij terugkomst in Harlingen heeft hij het doosje en het relikwie geschonken aan de St. Michaelkerk op Almenum. Daar werd het vanaf de 9e eeuw tentoongesteld.
Wat een verkenningsexpeditie had moeten worden, werd een zegetocht. De regerende Visigoten, die hier tijdens de Grote Volksverhuizing terecht waren ...gekomen, waren geen partij voor de islamitische ruiterij. Binnen korte tijd hadden ze het gehele Iberische schiereiland in handen. Een islamitische enclave in Europa.
Maar de drang naar het Noorden bleef en de strijd met de Franken in Aquitanië (Zuidelijk Frankrijk, met een eigen koning) laaide op. Het land werd gebrandschat, dorpen platgebrand en oogsten vernield. De Moren belegerden Toulouse.
Uiteindelijk besloot hofmeier Karel Martel om in te grijpen.
Moorse troepen probeerden de Loire te bereiken en het Franse hartland te attaqueren. Hij verzamelde zijn leger, de mannen hadden buiten de oogsttijd militaire training ondergaan. Ze hadden vooral geoefend met het opwerpen van muren van schilden (¾ lagen hoog) om de superieure ruiterij af te weren.
In 731 liet Karel zijn kamp opslaan bij Poitiers en wachtte af. Kleine groepen moslims verschenen, totdat de hoofdmacht 30.000 man sterk was. De geharnaste cavalerie stormde vooruit. Maar werden opgevangen door een “onneembare muur van ijs”. De Moren werden teruggeworpen maar nog 2 keer werden de Saracenen terug. Aan het einde van dag sloeg de invaller op de vlucht, terug naar het Spaanse thuisland. Ze bleven er aan de macht tot 1492, toen Granada, als het laatste Moorse koninkrijk viel.
Karel Martel trok na Poitiers naar het Noorden. In 733 versloeg hij de Friezen onder koning Rollo bij de Boarne. Friesland tot de Louwers behoorde nu tot het Frankisch rijk.
Zo raakten Friezen ook bij de strijd met de Saracenbetrokken. Indien nodig kon Karel Martel, Friese soldaten oproepen en onder zijn bevel nemen. In plaatselijke naam, die opduikt is Herilo. Hij wordt door de paus beloond voor zijn heldendaden. Tijdens een ceremone in Rome krijgt hij een bewerkt kistje, met daarin een botje (waarschijnlijk een vingerkootje) dat ooit had toebehoord aan 3e eeuwse geheiligde martelaar, St Magnus.
Bij terugkomst in Harlingen heeft hij het doosje en het relikwie geschonken aan de St. Michaelkerk op Almenum. Daar werd het vanaf de 9e eeuw tentoongesteld.
de achteruitgang van de stadsvogels
Ondanks
alle Harlinger inspanningen neemt het aantal weidevogels niet toe.
Dit betekent dat de stand nog steeds gevaar loopt.
Extra
inspanningen zijn m.i. vereist en samenwerking met de omliggende
gemeenten een must.
Maar
mijn interesse ligt niet zo bij weidevogels, maar bij de stadsvogels.
De
afgelopen jaren is de variatie afgenomen evenals de aantallen. Dit
baseer ik op persoonlijke observaties in de afgelopen tien jaren.
Daar
zijn een aantal redenen voor aan te wijzen.
- verwijderen van heggen en wilde begroeiing (voorbeeld de Spiker)
- kappen van bomen en herplant door “vogel onvriendelijke” soorten als de plataan.
- Stadsgroen zou moeten worden aangevuld met heesters of bomen, die voedsel voor de vogels opleveren. Suggestie: de zomen van de Algemene Begraafplaats.
- Stadsgroen zou in zijn geheel meer gevarieerd kunnen worden. Eenjarige planten langs de wegen vanuit Harlingen?
- Tijdens een strenge winter, zou de gemeente het voortouw kunnen nemen voor hulp aan onze gevleugelde vrienden.
- voorlichting aan de Harlinger bevolking om betrokkenheid met (weide)vogels te vergroten.
- voederplekken en vogelhuisjes.
Dit
zijn slechts een aantal van de suggesties, die tijdens onze laatste
ledenvergadering naar voren kwamen
DUURZAAMHEID
FUNEST VOOR DE NATUUR.
Klimaatakkoorden
dwingen energiecentrales tot omschakeling. Kolen en gas zijn taboe,
maar de redding is nabij: BIOMASSA als brandstof.
Biomassa
zijn niet maisresten of stro, biomassa is versnipperd hout. En zo
zien we de zaagploegen over Friesland uitwaaieren, om overal waar
mogelijk, hout, bomen en struiken om te halen en te verhakselen. De
gemeente heeft een nieuwe bron van inkomsten. De natuur is de dupe.
Friesland zal nog verder verschralen en verpieteren. De kaalslag gaat
door.
Abonneren op:
Posts (Atom)