Waren er Friese Noormannen?

793: De Noormannen overvallen het klooster van Lindisfearne (Noord-Engeland). Dit is een begin van bijna drie eeuwen, waarin Europa door deze inwoners van Skandinavië en Denemarken wordt geplunderd en geteisterd. De kustbewoners waren kansloos tegen de vechtlust en het geweld van de Vikingen.

Deze gevreesde krijgers en kundige zeelui reikten tot in Parijs, Kiev en de Zwarte Zee. Op de vloer van de Aya Sophia in Istanbul prijkt nog steeds een Viking-graffiti: Hastan was hier. Engeland was een belangrijk doel. Eerste richtten de aanvallers zich op kloosters en hun kostbaarheden, waaronder christelijke relikwieen, maar gaandeweg plunderde men de dorpen en de steden. Alles van waarde (waaronder slaven) werd geroofd, maar het ging de Noormannen vooral om zilver. Daar werden bijzondere krachten aan toegeschreven. Deze rooftochten stonden onder leiding van aanvoerders, die een militaire discipline voerden. Sommige invasievloten telden meer dan 300 drakars (Vikingschepen) De namen van de Viking-krijgsheren zijn terug te vinden in de Viking-sagen, waarin beschreven hun heldendaden en ondergang.

In een vertelling uit 9e eeuw trouwt Ragnar, koning in Noorwegen en aanvoerder van een grote vloot. Zijn vrouw vraagt hem om drie dagen te wachten voordat ze het bed zullen delen. Ze had een visioen gehad, dat er dan een mismaakt kind zou worden geboren. Ragnar kan zich echter niet beheersen. Negen maanden later wordt Ivar geboren, die de bijnaam “de Beenloze” zal krijgen. De eerste geschreven versies uit de twaalfde eeuw melden dat Ivar de meest bloeddorstige en sluwe van de Noorse plunderaars was. Zonder benen geboren zou hij op een schild naar het slagveld zijn gedragen. Zijn vader wordt in Engeland gevangen genomen en in een slangenkuil geworpen. Ivar wordt nu koning (865 – 879) en hij kalmeert zijn broers, die direct in actie willen komen. Jaren later verslaat Ivar de koning van North-Cumbria. Deze vorst had zijn vader gedood en sterft nu een gruwelijke marteldood. Ivar's legers onderwerpen het éne Engelse koninkrijk na het andere en een bezetting van Brittanië door de Vikingen lijkt niet te stuiten.
In het moederland van de Noormannen was het gebruikelijk, dat mismaakte kinderen werden gedood. Zou er een uitzondering worden gemaakt voor een koningskind? Zou een dergelijk kwetsbaar kind de eerste moeilijke jaren overleven. Namen kunnen ook naar andere zaken verwijzen. Een mogelijke uitleg voor Ivar's bijnaam betreft zijn familie. Zijn vader doodde een grote slang en stierf in een slangenkuil, terwijl zijn broer Sigurd de bijnaam “Slangenoog” had. Een slang is geduldig, sluw en slaat met dodelijke kracht toe. Een slang is soepel en heeft geen beenderen. Dit past in de rij met slagveldnamen van andere Vikingaanvoerders: de Gruwelijke, de Schedelsplijter e.a. Ivar belandde uiteindelijk in Ierland, stichtte Dublin, waar hij in alle rust in bed overleed.

Ivar en andere krijgsheren ronselden de bemanningen in de kustplaatsen van de Oostelijke Noordzee Daar zullen allicht Friese nederzettingen bij zijn geweest. Friezen woonden van Belgie tot aan Denemarken. De Friezen stonden bekend om hun vechtlust. Julius Caesar had respect voor hen en lijfde ze liever in dan ze te bestrijden. Ook ook in de Friese landen was het leven hard en de uitdaging voor een gemakkelijke buit groot. We kunnen dan ook veronderstellen, dat zich Friezen onder de scheepsbemanningen bevonden. Maar de overeenkomsten gaan echter verder. De Friezen waren en zijn scheepsbouwers en handelaren. Dat waren de Noormannen ook. Beiden gebruikten dezelfde technieken en werktuigen. Archeologische vondsten tonen aan dat ook in de Frieslanden de typische Vikingschepen (drakar) werden gebouwd. In Vlaardingen is zo'n Friese drakar gevonden. De Friezen met beschilderde lichamen werkten zich voor de strijd eerst in een trance, de Noormannen kenden de Beserkers. de wolfmannen. Deze kleedden zich in wolvenvellen en golden als elite-eenheid. Ze waren in het gevecht niet te stuiten. De Noormannen kenden vele koningen, die eigenlijk hereboer waren en onderling strijd leverden. Dit gold ook voor de Frieslanden. De Noormannen tenslotte waren dol op zilver. Dat zijn de Friezen ook, gezien de rijke tradities op dit gebied. Bovenstaande lezende, moet men wel tot de conclusie komen dat menig Viking ook nog eens Fries was. De laatste 'warlord'” Harald wordt in 1066 bij York vernietigend verslagen. De Noormannen lossen op en verdwijnen in de geschiedenis. Maar ze hebben wel hun sporen achtergelaten. Een prachtig voorbeeld is de fibula (mantelspeld) die in Wijnaldum is gevonden en het vakmanschap van de edelsmeden uit die tijd laat zien. In dit dorp is een goudsmid actief geweest en vondsten wijzen op een koninklijk hof (van de Noorse bezetter?). De betekenis van de naam Wynaldum is terug te voeren op 'vriend' en 'heersen'. Maar ook de naam Harlingen zou wel eens een Viking-oorsprong kunnen hebben en wel: Harald linggi. Toebehorend aan Harald. Helaas is Harald een veel voorkomende naam en dat maakt datering moeilijk. Het zou historisch wonderwel passen in de toename van de Herlingher handel in de elfde en twaalfde eeuw, die reikte tot aan Skandinavie en de landen rond de Oostzee en de economische groei van de stad, die in 1234 financieel sterk genoeg was om stadsrechten te kopen. Van wie stadsrechten? Formeel zou het de Duitse Keizer moeten zijn of 1 van zijn vazallen.. De dreiging uit het Noorden was verdwenen. De Noormannen settelden zich en werden scheepsbouwer of handelaar; onder andere in Harlingen.