HARLINGER WANDELVERHALEN

DE KOZAKKEN KOMEN!

In november 1813 is het einde van twee decennia Napoleontische overheersing van Friesland voorbij. De Franse legers, met daarin vele Nederlanders, zijn definitief in Rusland verslagen en trekken zich in grote wanorde naar het westen terug. In Harlingen wemelt het van de Franse soldaten, terwijl er nog meer onderweg zijn.

Duitse troepen, versterkt met eenheden Kozakse cavalerie, gevreesde Russische vechtersbazen, zitten hen echter op de hielen en dreigen de restanten van de “Grande Armee” te overlopen..

In de Harlinger haven liggen al dagen een aantal Franse oorlogsschepen, die zich voorbereiden, met medeneming van zoveel mogelijk soldaten, op de vlucht naar Holland. De wanorde en oproer in de stad nemen stelselmatig toe en de Franse bevelvoerder laat de kanonnen op de vestingwallen op de stad richten om de plaatselijke bevolking onder druk te zetten. Deze zijn hiervan niet gediend, ze dagen de overlevende Fransen uit en de spanning in de vestingstad loopt met de dag verder op.

De volgende dagen bereiken steeds meer vluchtende Franse soldaten Harlingen en de, voor hen, reddende haven. Stormachtig weer verhindert echter de vluchtelingen om naar Holland over te steken. Vaten gevuld met buskruit worden naar de schepen gerold. Omdat het Franse kruitmagazijn onbewaakt blijkt, neemt de Nationale Garde onder leiding van de luitenant-kolonel de bewaking over.

De stad raakt overvol en de Harlinger bevolking begint de Franse soldaten uit te jouwen, terwijl dronken Franse kanonniers door de stad zwerven en hun soldij opeisen.

De Duitse troepen hebben dan Franeker al bereikt, maar de slechte wegen belemmeren hun voortgang.

Dan wordt het de Harlinger magistraten te gortig. Zij brengen het gerucht de wereld in dat de Kozakken Harlingen bijna hebben bereikt. Voor deze Russische cavalerie hadden de Fransen in de Russische veldtocht een heilig gezag gekregen. Paniek ontstond en de Fransen gingen hals over kop aan boord. Toen de schepen vertrokken, stonden de havenhoofden zwart van de mensen, die juichten en “Oranje Boven” schreeuwden, terwijl de eens zo trotse Fransen met gebogen hoofd afdropen.

18 jaar revolutie en Franse overheersing werd luidruchtig en hartstochtelijk afgesloten.