zaterdag 27 april 2013

TWEEDE WERELDOORLOG: DE SLAG BIJ KORNWERDERZAND


De observatiekoepel bovenop kazemat IV

13 mei 1940, Kornwerderzand onder vuur

De ochtend van de 13de mei, 1940 begon met een opvallend schouwspel. Op de dijk ten zuiden van Harlingen stonden verschillende Friezen met verrekijkers bewapend te wachten op de slag die weldra zou losbarsten. De kijkers werden niet teleurgesteld. De eerste luchtaanval op Kornwerderzand brak los. Of de kijkers lang zijn gebleven is onbekend, maar het lijkt mij vrij hachelijk om op een open dijk te staan kijken hoe zware explosies en geratel van mitrailleurs zo dicht in het blikveld zich afspelen. De eerste luchtaanval op Kornwerderzand bestond uit twee Duitse vliegtuigen. Tot hun grote schrik werden ze opgewacht door luchtafweer. De afgelopen nacht had Schout bij nacht Jolles een batterij licht luchtafweer ter versterking gezonden dat tegen 01.00 uur in de nacht was gearriveerd. Het bestond uit drie luchtafweer kanonnen van 20mm en vier luchtdoelmitrailleurs. Het effect was enorm, één van de Duitse toestellen stortte in zee en de andere koos het hazenpad. De volgende luchtaanval bestond uit twaalf toestellen die probeerden de luchtafweer uit te schakelen. Deze probeerden in twee golven de luchtafweer te vernietigen, maar alle twee pogingen werden afgeslagen door een moedige bemanning. Er zouden in de loop van de dag nog vier aanvallen volgen, waarvan één vlucht uit zestien toestellen bestond. Het staat vast dat zeker vier Duitse toestellen werden neergehaald en vermoedelijk meer daar verschillende rokende het strijdtoneel verlieten. Er vielen aan Nederlandse zijde slechts twee licht gewonden. Toen de vliegtuigen verdwenen begon rond 17.20 uur de artillerie neer te komen op Kornwerderzand. Ook schoot een 88mm Flak kanon op de schietgaten van de kazematten maar door de grote afstand was nauwkeurig schieten nagenoeg onmogelijk. Voor de zekerheid werden de kleppen van de schietgaten gesloten.

Het Schwartzlose mitrailleur schietgat (Kazemat IV)

Kapitein Boers gaf toestemming dat de luchtafweerbemanning in de kazematten dekking zochten. Vrijwilligers demonteerden het luchtafweerkanon en brachten deze in veiligheid. Nadat ze twee hadden binnengebracht, kwamen ze te laat voor een derde, deze was reeds door een granaat volledig vernield. Rond 18.00 uur werd een Duitse verkenning ingezet met in hun kielzog stoottroepen op fietsen. Als dekking werd een constante regen van artillerie afgegeven op Kornwerderzand. Hierbij werd bij kazemat VI (6) het luik van een schietgat losgeblazen dat op de loop van het 5 cm kanon viel. Onder hevig vuur wist soldaat W. Pronk het aan de buitenzijde weer los te wrikken en keerde ongedeerd terug in de kazemat. Kapitein Boers gaf nog steeds geen order tot vuren, maar wachtte tot de Duitsers op 800 meter genaderd waren en liet toen het vuur openen vanuit kazemat VI.

Eén van de twee kanon schietgaten van Kazemat VI

Het effect was overweldigend. De Duitse troepen lieten zich van hun fietsen vallen en zochten op de naakte dijk dekking in een greppel, anderen renden naar de andere kant van de dijk. Deze werden onder vuur genomen door kazemat II (2). Tijdens de chaotische terugvlucht bleven de granaten en mitrailleurkogels door de Duitse aanvallers snijden. Om 19.20 uur werd het Nederlandse vuur gestaakt. Tijdens deze aanval zouden vele gewonden zijn gevallen aan Duitse zijde, waaronder drie doden. Aan Nederlandse zijde vielen geen slachtoffers. Onder de duisternis trokken de laatste Duitsers zich terug. Er volgde die dag geen verdere aanval meer. De stemming in de kazematten van Kornwerderzand was euforisch en een ieder was in een overwinningsroes. De bemanning wist dat Kornwerderzand een onneembare vesting was en kapitein Boers dacht zelfs aan een tegenaanval.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten