Aan het einde van de 19de eeuw deed boswachter Geert Remmelts op het landgoed van de Duitse grootgrondbezitter Eduard Lüps in de buurt van de Ommerschans een bijzondere vondst: op een verhoging van berkenstammetjes in het veen vond hij een groot bronzen zwaard met daarop verschillende andere voorwerpen uit de bronstijd. Een collega-boswachter in dienst van Lüps, A. Seemann uit Junne, spijkerde alles in een vitrinekast. Veel meer is over de toedracht van deze belangwekkende vondst niet bekend. De omstandigheden van de ontdekking van deze bronsschat zijn daarmee al net zo schimmig als de manier waarop de schat op deze locatie is terechtgekomen.
Verdwenen schat
In 1927 bracht directeur J.H. Holwerda van het Rijksmuseum voor Oudheden te Leiden een bezoek aan Ommen. De burgemeester liet hem ook de kast met curiosa van boswachter Seemann zien. Hoewel Holwerda altijd ontkend heeft dat er een bronstijd in Nederland heeft bestaan, was hij heel enthousiast over wat hij zag. De gerenommeerde archeoloog nam de voorwerpen mee naar Leiden, waar hij ze documenteerde, fotografeerde en van het zwaard een afgietsel liet maken. De voorgenomen aankoop van de bronsschat ging niet door, omdat er met de familie Lüps geen overeenstemming kon worden bereikt over de prijs. De originelen keerden terug naar Ommen. Toen de familie Lüps het landgoed verkocht, is de bronsschat met hen meeverhuisd naar Beieren.
Uitmuntend vakmanschap
De schat dateert van circa 1100 v. Chr. Naast het bronzen zwaard bevat deze een Siciliaans scheermes en gereedschap van een smid, waaronder polijststenen, beitels en een priem. Vermoedelijk is de bronsschat een verstopplek van een rondreizende smid geweest of een offergave. Dergelijke al dan niet rituele depots zijn wel meer gevonden. Dat het een offergave zou kunnen zijn, leidt men verder af uit de natte omgeving waarin het gevonden is. Ook het type zwaard wijst in die richting: het is namelijk totaal ongeschikt als wapen en diende enkel voor ceremonieel gebruik. Het geeft blijk van uitmuntend vakmanschap.
Vergelijkbare zwaarden
Het bijzondere aan het zwaard is dat er een volkomen identiek exemplaar gevonden is bij Plougrescant in Bretagne. Sterk gelijkende zwaarden zijn gevonden bij Beaune in Oost Frankrijk en bij Aalborg in Denemarken. De aanwezigheid van soortgelijke zwaarden op ver uiteen liggende locaties in Europa stelt onderzoekers voor een groot raadsel. Was de smid een rondreizende handelaar die her en der zijn smeedkunst vertoonde? Of zijn de zwaarden op een bepaalde locatie gemaakt en vervolgens meegegaan met de kopers? Het mysterie van de bronsschat zal wel nooit helemaal opgehelderd worden. Twee exemplaren van het zwaard zijn als duplicaat van het bronzen afgietsel te bewonderen in Ommen, één in het Streekmuseum en de ander in het Tinnenfiguren museum. Het origineel bevindt zich nog in Duitsland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten