Spoorwegdrama in Harlingen

In 1863 werd de spoorlijnverbinding met Leeuwarden aangelegd. Eén der eerste spoorlijnen in Nederland! De Engelse aannemer begon met de aanleg in Harlingen, dat als vanouds als toegangspoort tot Friesland fungeerde. De rails werden in Engeland gefabriceerd en per boot naar Harlingen vervoerd.

Op 31 maart 1868 vond er op het station een ernstig, maar tevens uniek ongeluk plaats. De wachtende stoomtrein, het was de eerste van die dag, bestond uit een locomotief en een aantal wagons en stond op het punt van vertrekken toen de ketel explodeerde. De ketel, samen met het voorste deel van de locomotief (de nummer 8) werd ongeveer dertig meter van de rails geblazen. De wielen van het onderstel sloegen los en vlogen door de ramen van de rijtuigenloods, zestig meter verderop. Wat betreft de oorzaak dacht men aan het breken van een aantal steunbouten van de vuurkist.

De 32-jarige stoker Evert Lekman werd door de rondvliegende brokstukken gedood. De machinist kwam er met slechts lichte verwondingen vanaf en de passagiers kwamen met de schrik vrij. De treinlocomotief was in 1864 in Manchester gebouwd en werd daar ook hersteld. Na een jaar kwam de locomotief nr. 399 weer in dienst. De gesprongen ketel is naar de fabrikant Beyer, Peacock & Co in Engeland vervoerd en uit elkaar gehaald. Het lukte echter niet om de oorzaak van de ontploffing te achterhalen. De tender ( het aan een stoomlocomotief toegevoegde voertuig om kolen en water te vervoeren) is in het Spoorwegmuseum in Utrecht te zien. De tender is gekoppeld aan de loc. S.S.-13 (.S. 705). Deze locomotieven werden een paar jaar na de ramp in dienst genomen. Deze ketelexplosie is de enige geweest, gedurende de periode dat er met stoomlocomotieven werd gereden. Wel ontplofte er in de twintiger jaren een Belgische locomotief in Baarle-Nassau

.

Het Koninklijk Instituut voor Ingenieurs heeft op 18 maart 1916 nog een aparte bijeenkomst aan het drama besteed. Ook op deze bijeenkomst komt men echter niet tot een eensluidende conclusie, maar uit constructief oogpunt is er een verklikkersysteem ontworpen “die ten doel hebben een breuk van een steunbout door het uitstromen van water kenbaar te maken.”

11Gerrit En Dina Hiemstra en 10 anderen